مدیریت بر پایه BIM راهکاری برای کاستن از خسارت های ناشی از حوادث
سی‌ام دی ماه 95، دقایقی قبل از ساعت 8 صبح، به تمامی ایستگاه‌های آتش‌نشانی تهران در محدوده مرکز شهر، مدیریت اعزام نیرو به چهارراه استانبول ارسال شد. موضوع حادثه؛ آتش‌سوزی در طبقه دهم ساختمان پلاسکو. علیرغم تلاش واحدهای آتش‌نشانی، پس از سرایت آتش به طبقات بالاتر، سرانجام این ساختمان در ساعت 11:33 دقیقه فرو ریخت.
حال این سوال مطرح می‌شود که سازمان آتش‌نشانی قبل از حادثه به چه میزان از ساختمان و عملکرد آن اطلاعات داشته است. اطلاعاتی از قبیل ورودی‌های و خروجی‌های ساختمان، راه‌های فرار اضطراری، تعداد واحدهای تجاری و اداری در ساختمان و نوع کاربری آنها، اطلاع از تاسیسات برقی و مکانیکی ساختمان و سیستم اعلان و اطفای حریق، و بطور کلی برنامه مدیریت بحران برای ساختمان پلاسکو. دسترسی به این اطلاعات بطور قطع و یقین در مدیریت بهتر بحران، نحوه و مسیرهای ورود تیم‌های آتش‌نشانی و نجات و جلوگیری از سرایت آتش، خروج به موقع تمامی افراد در ساختمان و درنهایت جلوگیری از ریزش ساختمان تاثیر به سزایی داشت.
فارغ از چرایی وقوع حادثه پلاسکو و اینکه چگونه تیم‌های مدیریت بحران قادر به کنترل آن بودند، در جوامع مدرن و پیشرفته از هر حادثه تلخ، درس آموخته‌ها و تجاربی برای جلوگیری از تکرار آن کسب می‌شود. یکی از روش‌هایی که در آینده می‌تواند میزان خسارت به ساختمان‌های اینچنینی را کمتر کند، استفاده از مدلسازی اطلاعات ساختمان(BIM) است. در این گفتار سعی داریم اطلاعات خود را با سایر افراد جامعه و متخصصان شاغل در این زمینه به منظور جلوگیری از وقوع حوادث مشابه و افزایش بهره‌وری در سایر بخش‌های پروژه‌های عمرانی به اشتراک بگذاریم.
مدلسازی اطلاعات ساختمان چیست؟
مدلسازی اطلاعات ساختمان یا Building Information Modeling رویکردی جدید در مدیریت پروژه‌های عمرانی و صنعتی به عنوان نمایش دیجیتال ویژگی‌های فیزیکی و عملکردی یک ساخته است که بطور چشمگیری در سال‌های اخیر در کلیه مراحل صنعت ساخت و ساز در سراسر جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
این مدل، در حقیقت، مجموعه ای ازاجزای مجازی هوشمند است که هر کدام از آنها معادل یک عنصر واقعی در ساختمان از قبیل ستون، کف، کانال تاسیساتی، درب و پنجره و… می‌باشد.
باتوجه به کارایی وسیع و کیفیت و دقت بالای بکارگیری این متدولوژی هر روز بر تعداد کاربران مختلف آن اعم از کارفرمایان، مشاوران و پیمانکاران افزوده می‌شود. با پیاده‌سازی مدلسازی اطلاعات ساختمان تمامی اطلاعات در پروژه جمع‌آوری و حفظ می‌شود و این اطلاعات با اضافه شدن به مدل سه بعدی اولیه، مدلسازی اطلاعات ساختمان را تشکیل داده و در بخش‌های مختلف پروژه از جمله برنامه‌ریزی، آنالیز‌های مختلف، استخراج مقادیر، طراحی و یکپارچه‌سازی ساخت‌وساز، بهینه‌سازی انرژی، ارزیابی ریسک، تخمین هزینه، مدیریت ریسک،بحران، پروژه وساخته کاربرد موثری دارد.
این مدل سه بعدی به همراه اطلاعات عملکردی ذخیره شده برروی آن، شامل اطلاعات هزینه، زمان بندی و بهره‌برداری، یک منبع مشترک اطلاعاتی یا Common Data Environment(CDE) را تشکیل می دهد که به عنوان یک مرجع تصمیم گیری قابل اتکا درطول چرخه حیات پروژه قابل استفاده خواهد بود. نحوه ایجاد این مدل و روش دسترسی افراد به آن به نحوی است که هماهنگی همه دست اندرکاران پروژه از کارفرما تا طراحان و پیمانکاران و بهره برداران را تا حد زیادی تضمین کرده و باعث می گردد هر کدام از آنها نقش خود را، در زمان مناسب، در رابطه با پروژه ایفا کنند. اگر چرخه حیات پروژه های عمرانی را شامل سه مرحله طراحی، اجرا و بهره برداری بدانیم، جهت بالا بردن بهره‌وری، مخصوصا در پروژه های با اهمیت، لازم است مدیریت صحیحی در رابطه با مدیریت و کنترل این مراحل صورت پذیرد.
مهدی خیری: مدیرعامل ویستا فراز بام
چاپ شده در روزنامه دنیای اقتصاد (98/08/20)